PA German Dialect

Es Neinuhr Schtick
 

3-06-03

Ihr liewe Leit:

   Hoffentlich habt ihr liewe Leser eier Faschtnacht Kichelcher ghatt. Ich deet awwer wette ass sie gaar net viereckich waare, un ich deet wette ass sie en Loch in der Mitt ghatt hen.

   Un hoffentlich hot's nix ausgemacht ass ich ebbes arrig wichdich vergesse hab. Ya, ich hab vergesse eich zu saage ass ihr die Kichelcher mit Mellassich esse misse. 'S iss gewiss waahr! Mellassich muss sei, schunnscht kennt alles letz geh.


   Do sin en paar meh Gedanke fer der Matz:

   Graad wie die Englische, saage mir Deitsche "Wann der Matz wie en Leeb reikummt, dan geht er naus wie en Lamm." Awwer mir hen noch en Schprichwatt: "Wann im Hanning die Katz draus in der Sunn schlooft, dann muss sie im Matz zerrick zum Offe."

   Un die Deitsche hen immer fer drucknes Wedder im Matz gebeedt. Sie hen als gsaat, "Der Schtaab im Matz iss waert sei Gewicht in Gold," un "En Handvoll Schtaab iss em Buschel Frucht waert." Awwer wann es im Matz dunnert, dann griege mer fer's Fruchtyaahr viel Regge un dann en gudi Aernt.

   Wann du im Matz en hohler Baamschtumbe finnscht we Wasser drin hot, dann nemmscht du sell Wasser un duscht es uff dei Sunneflecke, dann gehne sie weck. (Was meenscht, du hettscht des net gewisst?) Wann du ken hohler Baamschtumbe hendich hoscht, dann nemmscht der Daa ass frieh marrigeds im Matz draus finnscht; sell dutt's aa.

   Hoscht du wehe Aage? Dann nemmscht du in dem do Munet Matz die Saft vumme Drauweschtock ass du abgschnidde hoscht un duscht's uff dei wehe Aage. Sie warre ball besser. Un wann en verenkder Gnechel grickscht, dann wickelscht en Oolehaut drumrum, ass im Matz gfange hoscht. Der Gnechel watt ball besser. Ich lieg net!

   Hoscht Obschtbeem? Wann's im Matz Glatteis gebt, dann griege die Beem viel Obscht. Un wann du am siwwede Matz en Neschtli vun deinre Obschtbbem abschneidscht un dann weckschmeisscht, draage die Beem aa viel Obscht.

   Am Seent Paedricks Daag musscht du nadierlich die Grautsuume nausseehe. Ver alders hen des die Deitscht immer uff sellem Daag geduh, un aa wann Schnee noch uffem Grund waar.

   Wann awwer am siwwezehede ebbesschunnscht zu duh hoscht, dann kannscht bis em Detlaus Daag waarde. Sell iss am eenundreissichschde Matz. Awwer nemm net der ganse Daag! Weescht du, am Detlaus Daag musscht du noch dei Haus butze, dann kummt es gans Yaahr ken Umgziffer ins Haus rei.

   Un verges yo net! Am eenundreissichschde Matz muss aa es Fleesch aussem Schmookhaus genumme warre! (Ya, ich weess; du bischt en guder Deitscher un hoscht des schunn gewisst.)

Macht's gut,
Der Alt Professer

 
Dear people:

   Hopefully you dear readers had your fastnachts. But I would bet that they were not at all square (four-cornered), and I would bet they had a hole in the middle (instead of a slit).

   And hopefully it made no difference that I forgot something very important. Yes, I forgot to tell you that you have to eat the fastnachts with molasses. It is truly true! You have to have molasses with fastnachts, otherwise everything could go wrong.

   Here are a few more thoughts for March:

   Just as the English (all those who are not PG), we Pennsylvania Germans say, "If March comes in like a lion, it goes out like a lamb." But we have another saying: "If in February the cat sleeps out in the sun, then it must go back to the stove in March."

   And the PGs always prayed for dry weather in March. The used to say, "The dust in March is worth its weight in gold," and "A handful of dust is worth a bushel of grain." But if it thunders in March, then we'll get for the grain growing season a lot of rain and a good harvest.


   If in March you find a hollow tree stump that has water in it, then you take that water and you put in on your freckles, then they will go away. (What's that, you didn't know that?) If you don't have a hollow tree stump handy, then you take the dew that you find outside early in the morning in March; that will do the trick too.


   Do you have sore eyes? Then take in the month of March the sap from a grapevine that you have cut off, any you put in on your sore eyes. They will soon get better. And if you get a sprained ankle, then you wrap an eelskin around it, that you caught in March. The ankle will soon get better. I am not lying!
 


   Do you have fruit trees? If there is glazed ice from an ice storm in March, then the trees will bear a lot of fruit. And if you on the 7th of March cut off a little branch from your fruit trees and then throw them away, the trees will also bear much fruit.

   On Saint Patrick's Day you must naturally sow your cabbage seeds. Long ago the PGs always did that on that day, even if snow was still on the ground.

   But if on the 17th you have something else to do, then you can wait till Detlaus Day. That is the 31st of March. But don't take the whole day. You know, on Detlaus Day you have to clean your house, then for the whole year no vermin will come into your house.

   And don't forget! On the 31st of March the meat has to be take out of the smokehouse! (Yes, I know; you are a good Pennsylvania German and you knew that already.)

Take care,
The Old Professor

Click here to go to PA German Dialect archive page.

Home  |  PA German Culture  |  Current News  |  PA German Dialect
Links of Interest  |  Membership  |  Publications  |  Order Form

The Pennsylvania German Society
Located in the Zimmerman Cabin

at the Pennsylvania German Cultural Heritage Center

22 Luckenbill Road

Ephrata, PA 19522

 

Our mailing address is:

The Pennsylvania German Society

P.O. Box 118
Ephrata, PA 19522
(484) 646-4227
Fax: (484) 646-4228
E-mail:
pgs@kutztown.edu

© Copyright 2005. The Pennsylvania German Society
Site design and hosting by Reading Eagle Company Internet Services

updated 3-15-2007 paf